اگر به بیماری دیابت نوع یک یا دیابت نوع دو مبتلا هستید، باید قند خون را در هنگام جهش های ناگهانی یا هایپرگلیسمی، در سریع ترین زمان ممکن کنترل کنید. برخی از علائم اصلی هایپر گلیسمی شامل تشنگی شدید، حالت تهوع و تکرر ادرار می شوند. علاوه بر استفاده از داروهای دیابت، می توان با مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها قند خون را کاهش داد. در این مقاله با راه های کاهش سریع قند خون در خانه آشنا می شوید.
کاهش سریع قند خون در خانه
میزان قند خون بالا برای هر فرد مبتلا به بیماری دیابت متفاوت است. برای اطلاع از این مقدار باید از پزشک معالج خود درباره محدوده کنترل و محدوده نگران کننده قند خون خود سوال کنید. در صورت افزایش قند خون از میزان مورد نظر، با استفاده از روش های زیر می توانید آن را کاهش دهید.
بخوانید: هر آنچه درباره قند خون باید بدانید | میزان نرمال، آزمایش و درمان
کاهش قند خون با انسولین
سریع ترین روش کاهش قند خون استفاده از انسولین زود اثر است. انسولین طولانی اثر نمی تواند قند خون را سریع کاهش دهد و برای موقعیت هایی مانند بعد از وعده غذایی، که قند خون دچار جهش شده است، مناسب نیست.
در صورتی که به دیابت نوع یک مبتلا هستید، با استفاده از پمپ انسولین هم می توانید دوز مورد نظر را دریافت کنید. انسولین با انتقال گلوکز از جریان خون به درون سلول ها، باعث کاهش قند خون می شود. در این حالت گلوکز فورا برای انرژی مورد استفاده قرار می گیرد یا برای آینده ذخیره می شود.
دارو برای کاهش قند خون
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت علاوه بر تزریق انسولین، داروهای تجویزی را مصرف می کنند که به حفظ میزان نرمال قند خون کمک می کند. در صورتی که هر یک از داروها به موقع مصرف نشوند، قند خون از تعادل خارج می شود. البته این داروها فقط زمانی اثربخش هستند که قبل از غذا مصرف شوند. این داروها عبارتند از متفورمین، آکاربوز و میگلیتول که تاثیری در کاهش فوری قند خون ندارند.
برای کاهش سریع قند خون می توانید از داروهای زیر استفاده کنید:
- مگلیتینیدها (Meglitinide): رپاگلینید (repaglinide) و ناتگلینید (nateglinide)
- سولفونیل‌اوره‌ها (Sulfonylureas): کلروپروپامید (chlorpropamide)، گلیمپیرید (glimepiride)، گلیپیزاید(glipizide) و گلی‌بوراید(glyburide)
کاهش قند خون با ورزش
فعالیت فیزیکی سریع ترین روش کاهش قند خون بدون مصرف دارو محسوب می شود. ورزش می تواند با کاهش مقاومت به انسولین و تبدیل گلوکز به انرژی، قند خون را تنظیم کند. با انقباض ماهیچه ها، سلول ها از جریان خون گلوکز را دریافت کرده و برای تامین انرژی استفاده می کنند. در نتیجه این تحرک قند خون را تا 24 ساعت بعد از ورزش کاهش می دهد.
به طور کلی هرچه زمان ورزش طولانی تر باشد برای کاهش قند خون مفید تر است و بالا بردن ضربان قلب در حین ورزش فواید زیادی برای سلامتی دارد.
کاهش قند خون با مایعات
در موقعیت هایی که دچار هایپرگلیسمی شدید یا جهش قند خون شده اید، نوشیدن آب و سایر مایعات بدون شکر افزودنی می تواند در کاهش قند خون موثر باشد. در این حالت قند مازاد در طی چند ساعت از طریق ادرار دفع می شود. اگرچه این روش به اندازه انسولین و فعالیت ورزشی سریع نیست، اما روشی ایمن برای رسیدن به قند خون نرمال است. همچنین آبرسانی کافی به بدن از بالا رفتن قند خون جلوگیری می کند. نوشیدن 4 تا 6 لیوان آب برای بیشتر افراد توصیه می شود.
نوشیدنی برای پایین آوردن قند خون
برخی از نوشیدنی ها تاثیر سریع، و سایر آنها تاثیر کمی بر میزان قند خون می گذارند. برای مثال نوشیدنی های دارای قند افزودنی مثل نوشابه، باعث جهش ناگهانی قند خون می شوند. از طرف دیگر مصرف برخی نوشیدنی ها به کاهش قند خون کمک می کند. در ادامه با این نوشیدنی ها آشنا می شوید.
چای سبز و کاهش قند خون
تحقیقات نشان می دهد چای سبز نقش مهمی تنظیم قند خون دارد. در مجموعه آزمایش های انجام شده درباره تاثیر کوتاه مدت و بلند مدت مصرف چای سبز ثابت شده است مصرف این نوشیدنی باعث کاهش قند خون ناشتا می شود. اگرچه تاثیری درباره کاهش قند خون بعد از غذا مشاهده نشده است. تاثیر چای سبز در کاهش قند خون به دلیل وجود نوعی پلی فنول به نام اپی گالوستاچین گالت است.
لبنیات برای کاهش قند خون
پروتئین های موجود در شیر گاو نقش مهمی در کاهش قند خون بعد از وعده غذایی برای افراد مبتلا به دیابت و سایر افراد دارد. به علاوه چربی و پروتئین شیر گاو باعث کند شدن هضم غذا می شوند که از جهش سریع قند خون جلوگیری می کند. کفیر یا شیر تخمیر شده هم برای تنظیم خون مفید است. تحقیقات نشان می دهد کفیر باعث کاهش قند خون ناشتا در افراد مبتلا به دیابت می شود.
کاهش قند خون با قهوه
وجود ترکیبات گیاهی به نام مواد گیامایه یا فیتوکمیکال ها، برای سلامت سلول ها در کبد و پانکراس، همچنین جلوگیری از بیماری دیابت نوع دو فواید زیادی دارد. علاوه بر این تحقیقات نشان می دهد مصرف قهوه در کاهش قند خون ناشتا موثر است. البته قهوه باید به شکل قهوه سیاه و بدون هرگونه شکر افزودنی مصرف شود.
کاهش قند خون با گوجه فرنگی
آب گوجه فرنگی برای تنظیم قند خون بعد از وعده های غذایی موثر است. تحقیقات نشان می دهد نوشیدن آب گوجه فرنگی قبل از یک وعده غذایی پرکربوهیدرات، باعث کنترل قند خون بعد از وعده غذایی می شود. این نوشیدنی در مقایسه با نوشیدن آب قبل از غذا اثربخشی بیشتری دارد.
فیبر موجود در گوجه فرنگی باعث کند شدن هضم غذا و جذب کمتر قند به جریان خون می شود. می توانید به آب گوجه فرنگی سایر سبزیجات از جمله آب کرفس را اضافه کنید.
زنجبیل و کاهش قند خون
دمنوش زنجبیل برای کاهش قند خون و کنترل وزن فواید زیادی دارد. زنجبیل با کاهش میزان انسولین ناشتا و کاهش هموگلوبین A1C، باعث کاهش قند خون می شود. کاهش وزن یکی دیگر از فواید زنجبیل برای افراد مبتلا به دیابت است. این نوشیدنی با کاهش اشتها، افزایش تجزیه چربی برای انرژی و جلوگیری از ذخیره چربی به لاغری کمک می کند.
بهترین خوراکی برای کاهش قند خون
برای کاهش قند خون باید از غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین، کم کربوهیدرات و کم کالری استفاده کنید. این رژیم غذایی به طور کلی برای داشتن قند خون متعادل، مفید است. در ادامه با غذاهایی که خواص مهمی برای بهبود قند خون دارند می پردازیم.
حبوبات برای کاهش قند خون
لوبیا و عدس منابع غنی منیزیم، فیبر و پروتئین هستند. این مواد مغذی می توانند در کاهش قند خون موثر باشند. این حبوبات دارای فیبر محلول بالا و نشاسته مقاوم اند که از بالا رفتن قند خون بعد از وعده های غذایی جلوگیری می کنند.
تحقیقاتی نشان می دهد مصرف لوبیا یا نخود به همراه برنج، نسبت به مصرف برنج بدون حبوبات، قند خون را به طرز چشم گیری کاهش می دهد. لوبیا و عدس همچنین برای جلوگیری از بیماری دیابت نوع دو مفید اند.
كاهش قند خون با ميوه
سیب یکی از بهترین میوه ها برای جلوگیری از قند خون بالا بعد از وعده های غذایی است. این میوه دارای فیبر و ترکیبات گیاهی از جمله کوئرستین، کلروژنیک اسید و گالیک است که در کاهش قند خون و جلوگیری از عوارض دیابت نقش دارند.
تحقیقات نشان می دهد مصرف سیب 30 دقیقه قبل از یک وعده غذایی دارای برنج، در مقایسه با مصرف برنج بدون میوه، قند خون را کاهش می دهد.
کاهش قند خون با دارچین
دارچین برای افراد بیماری دیابت نوع دو فواید زیادی دارد. دارچین عملکردی مشابه انسولین دارد و باعث افزایش انتقال گلوکز از خون به سلول ها می شود. همچنین با بهبود مقاومت به انسولین، به کاهش قند خون کمک می کند؛ در نتیجه اثربخشی انسولین برای تنظیم قند خون افزایش می یابد. علاوه بر اینها، مصرف دارچین در دراز مدت برای کنترل کلسترول مفید است.
کاهش قند خون با روغن زیتون
روغن زیتون خالص به تنظیم قند خون و کلسترول خون کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد وجود چربی تک سیر نشده، نوعی چربی غیراشباع، برای کاهش قند خون در بیماران دیابتی و جلوگیری از ابتلا به دیابت مفید است. این چربی های مفید به سوخت و ساز بهتر قند کمک می کنند تا گلوکز راحت تر برای تبدیل شدن به انرژی مورد استفاده قرار بگیرد.
اضافه کردن 1 تا 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون به غذاها، از بالا رفتن قند خون بعد از غذا جلوگیری می کند.
سیر و کاهش قند خون
سیر فواید زیادی از جمله کاهش فشار خون، کلسترول خون و تنظیم قند خون دارد. تحقیقاتی نشان می دهد مصرف سیر خام به کاهش قند خون منجر می شود. مصرف سیر در دراز مدت ریسک بیماری آرتریواسکلروز، نوعی بیماری قلبی که افراد دیابتی بیشتر در معرض آن قرار دارند، را کاهش می دهد. علاوه بر اینها، سیر دارای ویتامین B-6 است که باعث بهبود سوخت و ساز کربوهیدرات می شود.
گریپ فروت و کاهش قند خون
مرکبات برخلاف داشتن قند طبیعی، دارای شاخص گلیسمی متوسط هستند. این میوه ها منبع غنی ویتامین ها، مواد آلی و فیبر محسوب می شوند. مرکباتی مثل پرتقال و گریپ فروت، سرشار از نوعی ترکیب گیاهی پلی فنول به نام نارینگنین هستند که خواص زیادی برای بیماری دیابت دارد.
مصرف مرکبات به بهبود حساسیت به انسولین، کاهش هموگلوبین A1c و جلوگیری از عوارض دیابت کمک می کند.
زردچوبه و کاهش قند خون
کورکومین، نوعی ترکیب فعال در زردچوبه، فواید زیادی افراد مبتلا به دیابت دارد. تحقیقات نشان می دهد زردچوبه باعث تنظیم خون می شود و ریسک عوارض مربوط به دیابت نوع دو را کاهش می دهد. خواص ضد التهابی و بهبود هضم غذا، سایر فواید زردچوبه به شمار می روند.
تخم مرغ و کاهش قند خون
تخم مرغ دارای پروتئین، چربی های سالم، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها است و طبق تحقیقات، مصرف تخم مرغ برای تنظیم قند خون موثر است. تحقیقات نشان می دهد مصرف یک تخم مرغ در روز با کاهش 4.4 درصدی قند خون ناشتا و بهبود حساسیت به انسولین همراه بوده است.
سخن پایانی
بالا رفتن قند خون در شرایط خاص، تغییرات هورمونی، استرس، عدم تحرک کافی و یا بعد از مصرف غذا رایج است. این افزایش قند خون می تواند برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک باشد و باید با استفاده از دارو، انسولین و برخی غذاها و نوشیدنی ها، قند خون را کنترل کرد. اگرچه باید توجه داشت که الگوهای رژیم غذایی و عواملی مثل فعالیت فیزیکی برای تنظیم قند خون در اولویت هستند.
سوالات متداول
برای کاهش قند خون چه چیزهایی بخوریم؟
برخی از غذاهایی که به کاهش قند خون کمک می کنند عبارتند از بروکلی، تخم کدو، مغزها، تخم مرغ، زنجبیل و کلم. مصرف این غذاها قبل از وعده غذایی اصلی می تواند در جلوگیری از بالا رفتن قند خون موثر باشد.
سریع ترین راه کاهش قند خون در خانه چیست؟
سریع ترین راه کاهش قند خون استفاده از انسولین است. اگرچه در صورتی که از انسولین استفاده نمی کنید، ورزش و تحرک می تواند برای کاهش قند خون موثر باشد. انجام تمرینات ورزشی که ضربان قلب را بالا می برند به کاهش قند خون کمک می کند.
منابع: